Diwali : दिवाळी किंवा दीपावली हिंदू धर्माचा एक मुख्य सण आहे. हिंदू धर्मात दिवाळीचे विशेष महत्व आहे. धनतेरस पासून भाऊ बीज पर्यंत जवळ जवळ 5 दिवसापर्यंत चालणारा दिवाळी हा सण भारत आणि नेपाळ सोबत जगात इतर देशात ही साजरा केला जातो. दिवाळीला दीप उत्सव ही म्हटले जाते. कारण दिवाळीचा अर्थ दिव्यांचे प्रज्वलन! दिवाळीचा सण अंधकारावर प्रकाशाच्या विजयाला दर्शवते.
हिंदू धर्मा व्यतिरिक्त बौद्ध,जैन आणि शीख धर्माचे अनुयायी ही दिवाळी हा सण साजरा करतात.जैन धर्मात दिवाळीला भगवान महावीरांच्या मोक्ष दिवस रूपात साजरे केले जाते तसेच शीख समुदाय याला बंदी छोड दिवस म्हणून साजरा करतात.
दिवाळी लक्ष्मी पूजन
अश्विन अमावस्या प्रारंभ :24 ऑक्टोबर संध्याकाळी 5 वाजून 27 मिनिटांनी सुरु होणार आहे,आणि 25 ऑक्टोबर,संध्याकाळी 4 वाजून 18 मिनिटांनी संपणार आहे.
दिवस विशेष: कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अमावस्या चा हा दिवस असतो.(दिवाळी लक्ष्मी पूजन 2022 मुहूर्त)
- वसुबारस – 21ऑक्टोबर 2022
- धनत्रयोदशी – 22 ऑक्टोबर 2022
- नरकचतुर्दशी – 24 ऑक्टोबर 2022
- लक्ष्मीपूजन -24 ऑक्टोबर 2022 (सायंकाळी 6.08 ते रात्री 8.38)
- भाऊबीज – 26 ऑक्टोबर 2022
दिवाळी लक्ष्मी पूजन साहित्य
आता आपण बघूयात दिवाळी मध्ये लक्ष्मी पूजन कसे करावे.त्या साठी लागणारे पूजेचे साहित्य आपण खालील प्रमाणे बघुयात.
१. गणपती फोटो किंवा मूर्ती
२. लक्ष्मी फोटो किंवा मूर्ती
३. कुबेर फोटो किंवा मूर्ती
४. गजांत लक्ष्मी
५. नाणी किंवा नोटा
६. केरसुणी ,( झाडू )
७. दागिने , चांदीची नाणी
८. कोरी वही त्यावर स्वस्तिक किंवा ओम कुंकुवाने काढावा.
९. घंटा , शंका , चौरंग ,किंवा पाट , त्यावर अंथरण्यासाठी लाल रंगाचे कापड, वस्त्र .
१०. ताम्हण , पळी , सुपारी तांब्याचा तांब्या , निरंजन, दिवा , अगरबत्ती , फुलवात , तेलवात , नारळ , विड्याची पाच पाने.
११. समई , हळद, कुंकू , अक्षदा, फुले , आभूट पाणी , तांदूळ , गंध , पंचामृत.”दिवाळी लक्ष्मी पूजन साहित्य 2022: laxmi puja samagri 2022″
दिवाळी लक्ष्मी पूजन विधी
सर्व प्रथम एक पाट घ्या आणि त्यावर लाल कापड पसरवा.
सर्वप्रथम श्री गणेशाची श्रद्धेने पूजा करावी आणि नंतर लक्ष्मी१२.
चौकीवर माँ लक्ष्मी आणि गणेशाची मूर्ती तसेच रामाची मूर्ती स्थापित करा.
गणेशजींची मूर्ती उजवीकडे आणि लक्ष्मीची मूर्ती डावीकडे ठेवावी आणि मधोमध किंवा तुमच्यानुसार रामाचे चित्र किंवा मूर्ती ठेवावी.
पाण्याने भरलेल्या कलशावर रोळी टाकून स्वस्तिक बनवा आणि कलशाच्या वर नारळ ठेवा आणि कलश पाटावर ठेवा.चौकीजवळ सुंदर रांगोळीत 11 दिवे लावा आणि अगरबत्ती, अगरबत्ती लावा.
पाटावर सोन्याची किंवा चांदीची नाणी स्थापित करा, पैसे द्या इ.
गणेश, लक्ष्मी आणि श्रीराम यांच्या मूर्तींवर गंगाजल आणि हार फुलांनी स्वच्छ करा.’Diwali Lakshmi Puja Vidhi 2022 Marathi (दिवाळी लक्ष्मी पूजन विधी)’
घंटा किंवा शंख वाजवा
सर्व देवतांना तिलक अर्पण करून फळे, फुले, मोहोर, सुपारी, सुपारी अर्पण करा, त्यानंतर मिठाई अर्पण करा.
नैवेद्यासाठी : साळी च्या लाह्या , बत्तासे , गुळ खोबरे , मिठाई , दिवाळीचा फराळ , सर्वप्रथम श्री गणेशाची श्रद्धेने पूजा करावी आणि नंतर लक्ष्मी१२
दिवाळी पौराणिक कथा
कार्तिक अमावास्येच्या दिवशी भगवान श्रीराम चौदा वर्षानंतर वनवास करून आणि लंकापती रावणचा नाश करून अयोध्या आले होते. या दिवशी भगवान राम यांच्या अयोध्येत आगमनाकरिता तेथील लोकांनी मोठ्या उत्सवात जल्लोषात त्यांचे स्वागत केले. तसेच या आनंदाने लोकांनी दिवे लावून उत्सव साजरा केला होता. तेव्हा पासून दिवाळीची सुरुवात झाली.एक आणखीन कथे आहे, यात नरकासुर नावाच्या राक्षसाने आपल्या असुर शक्तींनी देवता आणि ऋषींना खूप त्रास दिला होता. या राक्षसाने साधू संतांच्या सोळा हजार स्त्रियांना बंदी केले होते.
नरकासुरच्या वाढत्या अत्याचाराने चिंतीत देवी – देवता आणि साधू- संतांनी भगवान श्री कृष्णाकडे मदत मागितली. भगवान श्री कृष्णाने नरक चतुर्दशीला नरकासुराचा वध करून सर्वांना त्याच्या आतंकाने मुक्ती दिली. सोबतच सोळा हजार स्त्रियांना मुक्त केले. याच्या आनंदात दुसऱ्या दिवशी म्हणजे कार्तिक महिन्याच्या अमावास्येला लोकांनी आपल्या घरात दिवे लावले. तेव्हा पासून नरक चतुर्दशी आणि दीपावलीचा सण साजरा केला जातो. तसेच या व्यतिरिक्त दिवाळीला घेऊन अजून काही पौराणिक कारणं कथा आहेत.
धार्मिक मान्यता आहे की, ह्या दिवशी भगवान विष्णूने राजा बळीला पातळ लोकांचा स्वामी बनवले होते आणि इंद्राने स्वर्गाला सुरक्षित पाहून आनंदात दिवाळी साजरी केली होती.याच काळात समुद्र मंथनाच्या काळात क्षिरसागराने लक्ष्मी प्रगट झाली.
दिवाळीच्या वेळी काय करावे ?
1. कार्तिक अमावस्या म्हणजे दिवाळीच्या दिवशी प्रातःकाळी शरीरावर तेलाची मालिश नंतर अंघोळ केली पाहिजे. असे मानले जाते की, असे केल्याने धन हानी होत नाही.
2. दिवाळीच्या दिवशी म्हातारे व लहान मुले सोडून इतर व्यक्तींनी भोजन करू नये.संद्याकाळी लक्ष्मी पुजनाच्या नंतर भोजन ग्रहण करा.
3. दिवाळीच्या दिवशी पूर्वजांचे पूजन करा आणि धूप व भोग अर्पण करा. प्रदोष काळाच्या वेळी हातामध्ये उल्का धारण करुन पित्रांना मार्ग दाखवा. उल्का म्हणजे दिवा लावून किंवा इतर माध्यमाने अग्नीचा प्रकाश दाखवून पित्रांना मार्ग दाखवा. असे केल्याने पूर्वजांच्या आत्म्याला शांती आणि मोक्ष प्राप्ती होते.
4. दिवाळीच्या आधी मध्य रात्री स्त्री-पुरुषांनी गाणे, भजन आणि घरात उत्सव साजरा केला पाहिजे. असे सांगितले जाते की, असे करण्याने घरात व्याप्त दरिद्रता दूर होते. होती आणि त्यांनी भगवान विष्णूला पतीच्या स्वरूपात स्वीकार केले होते.
